Uyuşturucu Madde Kullanılması ve Denetimli Serbestlik Hükümlerinin Uygulanması

Sözleşmeli İsçi Olarak Görevli Bulunan Davacının, Güvenlik Soruşturmasının Olumsuz Sonuçlandığından Bahisle Sözleşmesinin Feshedilmesine İlişkin ( UYUŞTURUCU MADDE KULLANILMASI VE DENETİMLİ SERBESTİL HÜKÜMLÜLERİNİN UYGULANMASI SEBEBİYLE ) Açılan Davada İptal Kararı Alınmış Olup Kararın Değerlendirilmesi Ve Paylaşılması

Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliği’nin “İşçi Olarak Alınacaklarda Aranacak Şartlar” başlıklı 4. maddesinde, “(1) İşçi olarak alınacaklarda; a) 2527 sayılı Türk Soylu Yabancıların Türkiye’de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla Türk vatandaşı olmak, b) 18 yaşını tamamlamış olmak, c) Affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, millî savunmaya karşı suçlar, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak, ç) Kamu kurum ve kuruluşlarının özel kanunlarında yer alan özel şartları taşımak, şartları aranır. (2) (Değişik: 5/5/2014-2014/6304 K.) Engellilerin, durumlarını ilgili mevzuatına göre yetkili sağlık kuruluşlarından alınan engelliler için sağlık kurulu raporuyla belgelendirmeleri gerekir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

17/04/2021 tarih ve 31457 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’nun “Amaç ve kapsam” başlıklı 1. maddesinde; “Bu Kanun, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasına ve elde edilecek verilerin kullanılmasına ilişkin temel ilkeleri, kimler hakkında yapılacağını, araştırma konusu edilecek bilgi ve belgelerin neler olduğunu, bu bilgilerin ne şekilde kullanılacağını, hangi mercilerin soruşturma ve araştırma yapacağını, Değerlendirme Komisyonunun oluşumu ve çalışma usul, esaslarını, veri güvenliği ile verilerin saklanma ve silinme sürelerini düzenlemektedir.” hükmüne,

“Hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacaklar” başlıklı 3. maddesinde;

“(1) Arşiv araştırması, statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacaklar hakkında yapılır.

(2) Kurum ve kuruluşlarda, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları hâlinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ile ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler, üst kademe kamu yöneticileri, özel kanunları uyarınca güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına tabi tutulan kişiler ile milli güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis, hizmetlerde statüsü veya çalıştırma şekline bağlı olmaksızın istihdam edilenler hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması birlikte yapılır.” hükmüne,

“Arşiv araştırması” başlıklı 4. Maddesinde; “(1) Arşiv araştırması;

1. a) Kişinin adli sicil kaydının,
2. b) Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından hâlen aranıp aranmadığının,
3. c) Kişi hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının,

ç) Kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararları ve 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesinin beşinci ve 231 inci maddesinin onüçüncü fıkraları kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden veya sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguların,

1. d) Hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığının, mevcut kayıtlardan tespit edilmesidir.” hükmüne,

“Güvenlik soruşturması” başlıklı 5. Maddesinde; “(1) Güvenlik soruşturması, arşiv araştırmasındaki hususlara ilave olarak kişinin;

1. a) Görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal verilerinin,
2. b) Yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiğinin,
3. c) Terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığının, mevcut kayıtlardan ve kişinin görevine yansıyacak hususların denetime elverişli olacak yöntemlerle yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilmesidir.” hükmüne,

“Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını yapacak birimler” başlıklı 6. maddesinin 1. ve 2. fıkrasında da; “(1) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirlikleri tarafından yapılır. (2) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimler, kendilerine iletilen taleple sınırlı olarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşları arşivlerinden ve elektronik bilgi işlem merkezlerinden gerekli bilgi ve belgeler ile bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi kapsamındaki karar ve kayıtları almaya yetkilidir.” hükmüne yer verilmiştir.

Bunun yanında anılan Kanun’un 7. maddesinde, yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen verilerin değerlendirilmesi amacıyla Değerlendirme Komisyonu kurulmasına ve bu komisyonun çalışma esaslarına ilişkin kurallara, “Kişisel Verilerin Korunması” başlıklı Üçüncü Bölümünde, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında erişilen bilgilerin ne şekilde işleneceği, korunacağı, güvenlik önlemlerinin alınacağı, ne kadarlık bir zaman dilimi sonrasında silinip, yok edileceği gibi düzenlemelere yer verilerek, bu kapsamda erişilen bilgilerin kişisel veri kapsamında korunmasına ilişkin kanuni bir çerçeve çizilmiştir.

İstanbul 9. İdare Mahkemesi 19.01.2024 tarih 2023/1105 E., 2024/111 K. sayılı ilamı;

‘Dava dosyasının incelenmesinden; Milli Savunma Bakanlığı Tersaneler Genel Müdürlüğü ………. Tersanesi Komutanlığında sözleşmeli işçi olarak görevli bulunan davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin …………… tarih ve ………… sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Olayda; davacı hakkında Kocaeli 2. Sulh Ceza Mahkemesi’nin ”uyuşturucu madde bulundurmak ve kullanmak” suçundan 21/04/2011 tarihinde devam eden kovuşturması, Akçadağ Sulh Ceza Mahkemesi’nin E:2014/3, K:2014/32 sayılı ”kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde kabul etmek veya bulundurmak” suçundan 1 yıl denetimli serbestlik kararı verildiği,  Kandıra Asliye Ceza Mahkemesi’nin E:2012/198, K:2014/5 sayılı “taksirle ölüme neden olma” suçundan 12.000-TL adli para cezası verildiği gerekçesiyle güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlandığından bahisle dava konusu sözleşme fesih işleminin tesis edildiği, davacının adli sicil kaydının sorgulanması neticesinde halihazırda Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 20/02/2023 tarih ve Soruşturma No:2022/29224, K:2023/230 sayılı kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararının bulunduğu, başkaca bir kayıt bulunmadığı görülmüştür.

Bu durumda; hukuki anlamda ortada bir mahkumiyet halinin bulunmadığı ve kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı ile birlikte ceza soruşturmasının davacı yönünden tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kalktığı, dosya içeriğinde davacının güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz olarak sonuçlanmasının değerlendirilmesine yol açacak başkaca bir sebep de bulunmadığı görülmüştür.

Bu minvalde, davacı hakkında uyuşturucu kullanmak suçu isnadıyla yapılan ceza soruşturması, mahkumiyet hali dışında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı ile nihai olarak sona erdiğinden, bu durumun, davacının çalışma özgürlüğünü kısıtlayacak şekilde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlanmasına sebebiyet verdiğinin kabulünün hak ve nesafet çerçevesinde mümkün olmadığı anlaşılmakla, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan Anayasa’nın 125. maddesi gereğince hukuka aykırılığı tespit edilen dava konusu işlem nedeniyle davacıya ödenmeyen özlük ve parasal haklarının hesaplanarak davalı idare tarafından dava (06/12/2022) tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU: 1-Dava konusu işlemin İPTALİNE,’ şeklinde olup İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi’nin 24.06.2024 tarih, 2024/578 E., 2024/1061K. sayılı ilamı ile kesinleşmiştir.

Mahkeme kararında da görüleceği üzere kişi hakkında uyuşturucu kullanmaktan dolayı denetimli serbestlik hükümlerinin uygulanması; o kişinin mahkumiyet halinin bulunmadığı ve kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı ile birlikte ceza soruşturmasının davacı yönünden tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kalktığı sonucunu doğuracağından güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz gelmesi hukuka uygun değildir.